Pasy bezpieczeństwa to specjalistyczne urządzenie wykonane ze specjalistycznej tkaniny, tudzież tworzywa sztucznego, wykorzystywany przede wszystkim w samochodach, a także samolotach, w celu zapewnienie skutecznej ochrony przed różnego rodzaju uszkodzeniami ciała powstałymi na skutek gwałtownego hamowania samochodu, wystąpienia stłuczki, czy wypadku samochodowego, wpadnięcia samolotu w turbulencje, itd.
Pasy bezpieczeństwa zadebiutowały w samolotach w latach 20. zeszłego wieku. Natomiast w pierwszych samochodach umieszczono je dopiero 30 lat później. Jako pierwszy skorzystał z nich amerykański koncern Ford. Co ciekawe obecnie pasażerowie, oraz kierowcy mają do dyspozycji automatyczne pasy barkowo-biodrowe, 2-puntkowe pasy biodrowe, a także 3-punktowe modele. Wszystko tak naprawdę zależy od producenta i samego modelu pojazdu.
Historia pasów bezpieczeństwa
Obowiązek zapinania pasów bezpieczeństwa został uwzględniony po raz pierwszy dopiero na przełomie 1970 roku w odległej Australii. W Polsce ustawodawcy wprowadzili zapisy dotyczące tej dziedziny podróży pojazdami maszynowymi 13 lat później. Oczywiście jak nie trudno się domyślić regulacje te zostały wprowadzone wyłącznie z myślą o bezpieczeństwie osób podróżujących. Dość często poza samymi pasami bezpieczeństwa w kabinach stosowane są specjalne napinacze pasów, które mają za zadanie dociśnięcie kierowcę, oraz pasażerów w momencie nagłego zderzenia, oraz niekontrolowanego hamowania.
Ciekawostka dotycząca pasów bezpieczeństwa
W 6 numerze legendarnego polskiego czasopisma motoryzacyjnego o nazwie "AUTO" z 1929 roku twórcy zamieścili niezwykle obszerny artykuł autorstwa pilota majora Bolesława Stachonia o nazwie "Zastosowanie pasów bezpieczeństwa w samochodowych imprezach sportowych". Dotyczył on głównie zagadnień powiązanych z praktycznym zastosowaniem pasów bezpieczeństwa w automobilach wyścigowych. Swoje subiektywne zdanie autor oparł o własne doświadczenia, oraz obserwacje z torów wyścigowych. Co więcej prawidłowo przewidział on zastosowanie tej technologii w przypadku cywilnych pojazdów służących do jazdy codziennej. Na przełomie lat 30. zeszłego wieku wielu polskich kierowców ścigających się w różnego rodzaju rajdach wyścigowych wzorem znanego na całym świecie słynnego sportowca Witolda Rychtera zaczęło powszechnie korzystać z biodrowych pasów bezpieczeństwa. Zjawisko to wynikało przede wszystkim z dość częstego odnoszenia ran podczas chociażby najmniejszych stłuczek i innego rodzaju niepożądanych zdarzeń drogowych.
Przepisy i normy o charakterze prawnym dotyczące pasów bezpieczeństwa
Na samym wstępie warto podkreślić dość istotny fakt, że obowiązek zapinania pasów wynika z artykułu 39 ustępu 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Mówi on dość jasno, iż osoba kierująca pojazdem i pasażer są obowiązani do skorzystania z pasów bezpieczeństwa zamontowanych w kokpicie samochodu. Nie można oczywiście zapomnieć o tym, iż prawidłowo użytkowane pasy powinny każdorazowo płasko przylegać do powierzchni ciała podróżującego. Co więcej tak zwany pas biodrowy powinien koniecznie skutecznie opinać jego biodra, natomiast pas piersiowy powinien przebiegać bezpośrednio nad środkową częścią barku bez możliwości zsuwania się z ramienia człowieka.
Zapinanie pasów bezpieczeństwa w samochodzie
Mandat i kara za jazdę bez zapiętych pasów bezpieczeństwa
W przypadku kierowcy za niezastosowanie się do przepisu może on otrzymać od zatrzymującego go policjanta karę w postaci mandatu o wartości 100 złotych i ewentualnych 2 punktów karnych w wyjątkowych sytuacjach. Stan rzeczy komplikuje się o wiele bardziej w przypadku niezapięcia pasów przez pasażera pojazdu. W takich przypadkach istnieje możliwość otrzymania kary zarówno przez kierującego pojazdem, jak i osobę przewożoną. Kierowca otrzymuje mandat w wysokości 100 złotych i dodatkowe 4 punkty karne, natomiast pasażer 100 złotych grzywny bez żadnych pobocznych konsekwencji. Istotny jest ponadto fakt, iż kierowca pod żadnym pozorem nie ominie kary argumentem, że to pasażer odmówił zapięcia pasów, bowiem w świetle obowiązującego prawa powinien on w takiej sytuacji odmówić jazdy. Bezwzględny obowiązek korzystania z pasów bezpieczeństwa dotyczy oczywiście ponadto osób podróżujących autobusami wyposażonymi w specjalistyczne fotele z domontowanymi pasami bezpieczeństwa.
Wyjątki dotyczące pasów bezpieczeństwa
Istnieją jednak pewnego rodzaju odstępstwa od norm przewidzianych w artykule 39 ustępie 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Są one przewidziane w następnym ustępie tego samego artykułu. Wedle tego przepisu bezwzględny obowiązek korzystania z pasów bezpieczeństwa nie będzie przewidziany w sytuacji, gdy dotyczy on osób posiadających specjalistyczne orzeczenie lekarskie mówiące o wystąpieniu u nich różnego rodzaju przeciwwskazań w pełni wykluczających korzystanie z pasów. Do tego tak samo zostaną potraktowane kobiety będące w stanie zaawansowanej ciąży, instruktor, tudzież egzaminator na prawo jazdy w momencie, gdy za kierownicą pojazdu znajduję się osoba ubiegająca o otrzymanie prawa jazdy, taksówkarza kierującego taksówką w trakcie kursu (należy jednak zdecydowanie pamiętać, że pasażer w takim wypadku nie jest wyłączony spod przepisów artykułu 39 ustępu w związku z czym ma obowiązek podróży z zapiętymi pasami), członków zespołu medycznego w trakcie wykonywania swoich obowiązków, funkcjonariusza Biura Ochrony Rządu podczas pełnienia służby, czy członków Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Policji, Kontrwywiadu Wojskowego, Straży Granicznej, Służby Celnej i Więziennej, funkcjonariuszy Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Wywiadu Wojskowego, specjalistycznej Agencji Wywiadu, a także reprezentanta Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w trakcie przewożenia osoby zatrzymanej, tudzież więźnia. Ponadto sytuacja wygląda tak samo w kontekście konwojentów przewożących wartości o charakterze pieniężnym, dzieci do 3 roku życia poruszających się pojazdami zaliczanymi do kategorii M2, oraz M3, osób chorych i niepełnosprawnych transportowanych w pojeździe z pomocą wózka inwalidzkiego, tudzież noszy i dzieci objętych normami z artykułu 2 ustępu 2 ustawy o o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego. Są to na ten moment jedyne odstępstwa od konieczności zapinania pasów bezpieczeństwa w pojeździe silnikowym.
Jak sytuacja pasów bezpieczeństwa wygląda w przypadku dzieci?
Kilka lat temu zostały zmienione przepisy dotyczące przewożenia dzieci za pomocą pojazdów silnikowych. Co ważne jeszcze do maja 2015 roku w fotelikach musiały być przewożone osoby nieletnie do 12 roku życia, lub poniżej 1.50 m wzrostu. Obecnie sytuacja wygląda z goła inaczej, bowiem granica wieku została doszczętnie zniesiona. W związku z tym jedynym kryterium dotyczącym fotelików pozostał sam wzrost dziecka. W związku z tym osoby małoletnie mające poniżej 1.50 m muszą korzystać z fotelika, nawet w przypadku, gdy mają 17 lat co niewątpliwie jest nieco komiczną sytuacją. Warto w tym miejscu jednak podkreślić dość istotny fakt, iż wymóg ten nie obowiązuje w taksówkach, karetkach należących do pogotowia medycznego, tudzież radiowozów policyjnych. Fotelik sam w sobie koniecznie musi być każdorazowo umiejętnie dostosowany do wzrostu, a także masy ciała dziecka, a jego niewłaściwy dobór może grozić nałożeniem kary w postaci mandatu. Ustawowo wynosi on 150 złotych grzywny, oraz dodatkowe 6 punktów karnych i jest przyznawany wyłącznie kierowcy.
Pasy u dziecka
Polskie prawo przewiduje jednak pewnego rodzaju odstępstwa od tych norm. Mianowicie kary nie mogą być nałożone w sytuacji, gdy przewożone na jednym z tylnych siedzeń dziecko mierzy powyżej 135 centymetrów wzrostu, a jego warunki fizyczne w pełni uniemożliwiają opiekunom zapewnienie mu odpowiedniego fotelika bezpieczeństwa. Ponadto obowiązek ten zostaje zniesiony w przypadku, kiedy w kokpicie znajduję się aż trójka dzieci i wszystkie umieszczone są na tylnych siedzeniach pojazdu przez co nie jest możliwe skuteczne zainstalowanie aż 3 foteli na raz. Co ciekawe polskie przepisy prawa drogowego zezwalają na przewożenie dzieci w fotelikach na przednich siedzeniach, jednak trzeba spełnić pewien podstawowy warunek którym jest wyłączenie poduszki bezpieczeństwa pasażera.
Jazda z zapiętymi pasami bezpieczeństwa w rzeczywistości?
Realia dotyczące pasów bezpieczeństwa panujące na drodze
Niestety sytuacja na ten moment zdecydowanie nie wygląda najlepiej. Wielu kierowców, zwłaszcza tych młodszych, o wiele świeższych dość często bagatelizuje zapinanie pasów bezpieczeństwa. Sprawę nie ułatwia fakt, iż jakiś czas temu na polski rynek weszły specjalistyczne wkładki za pomocą których można wyłączyć czujniki pasów bezpieczeństwa. Ma to nieraz swoje tragiczne skutki, bowiem nie rzadko słychać o śmiertelnych wypadkach, których skutkiem jest ogromne nadszarpnięcie zdrowia, a nawet śmierć kierowców, lub pasażerów którzy najzwyczajniej w świecie nie zapieli swoich pasów. W związku z tym coraz częściej policja decyduje się na wprowadzenie w życie specjalistycznych akcji drogowych, oraz edukacyjnych dla dzieci.
Akcje policyjne dotyczące pasów bezpieczeństwa
Dość niedawno na jakiś czas zrobiło się o specjalnej akcji policyjnej o nazwie "Pasy". Polegała ona na sprawdzaniu kierowców za pomocą specjalnie do tego przygotowanych lornetek, tudzież zestawów przeznaczonych do precyzyjnej i co najważniejsze w pełni automatycznej rejestracji wykroczeń. Samo przedsięwzięcie ma na celu przede wszystkim skuteczne ograniczenie kolizji drogowych spowodowanych głównie z niezapięcia pasów przez kierujących pojazdami. Niestety obowiązek jest stale lekceważony przez wielu nierozważnych kierowców, którzy nie zdają sobie sprawy z tego jak kluczową kwestią w sprawie bezpieczeństwa podczas podróży samochodem jest prawidłowe zapięcie pasów bezpieczeństwa. W trakcie realizacji akcji "Pasy" na terenie województwa kujawsko-pomorskiego przez policjantów skontrolowane zostało ponad 22016 pojazdów w wyniku czego odnotowano niemalże 4.5 tysiąca przypadków wystąpienia nieprawidłowości (3673 kierowców i 779 pasażerów). Co ciekawe 144 przypadki dotyczyły nieprawidłowego przewożenia dzieci (brak odpowiednich fotelików). Jak więc jasno widać problem jest naprawdę znaczący.
Komentarze