Ślizganie się sprzęgła jest określeniem potocznym odnoszącym się do jednej z awarii układu przeniesienia napędu w samochodzie i jest związane z budową sprzęgła. Przy tym nie wszystkim jest wiadome, że lekkie ślizganie się sprzęgła jest niezbędne dla ruszenia autem z miejsca i dochodzi do niego podczas puszczania pedału sprzęgła przy załączonym biegu, dokładnie w chwili, gdy samochód nabiera prędkości. Taka właściwość jest celowa i pozwala na wyrównanie prędkości obrotowych silnika i skrzyni biegów i dalej kół. Gdy jednak pedał sprzęgła nie jest wciśnięty, jego ślizganie się może sugerować awarię.
Przyczyny ślizgania się sprzęgła
Oprócz wymienionego powyżej, a więc koniecznego poślizgu sprzęgła, z awaryjnym ślizganiem się sprzęgła możemy mieć do czynienia, gdy:
- okładziny cierne na tarczy sprzęgła i na docisku są już zużyte;
- wystąpiło zaolejenie tarcz ciernych. Olej wycieka ze zużytego uszczelniacza wału korbowego albo płynu hydraulicznego z uszkodzonego wysprzęglika centralnego;
- doszło do uszkodzenia wysprzęglika, przez co nie wypełnia on swego zadania w pełnym zakresie, tworząc efekt podobny do tzw. jazdy na półsprzęgle.
Czym jest jazda na półsprzęgle?
Sprzęgło ślizga się również podczas tzw. jazdy na półsprzęgle, czyli z lekko wciśniętym pedałem sprzęgła. Taka jazda może być uzasadniona podczas wjazdu pod górkę, np. do garażu albo podczas parkowania w zatłoczonym miejscu, ale nie podczas jazdy. Niestety, ale ciągle jeszcze spotykani są kierowcy, którzy jeżdżą na półsprzęgle bez uzasadnienia przez cały czas. Po prostu włączają bieg i nie zdejmują stopy z pedału sprzęgła, a nie da się trzymać na pedale stopy bez chociażby lekkiego naciskania tego pedału.
Takie zachowanie prowadzi do mocnego rozgrzania się okładzin tarczy sprzęgła, a w konsekwencji nawet do jej spalenia.
Strzał ze sprzęgła
Równie niebezpieczne, ale w odwrotnym rozumieniu jest tzw. strzał ze sprzęgła. Gdy przy jeździe na półsprzęgle mamy do czynienia z delikatnym puszczaniem pedału sprzęgła, wraz z utrzymaniem na nim stopy, tak przy strzale ze sprzęgła dochodzi do gwałtownego puszczenia pedału sprzęgła, co powoduje widowiskowe ruszenie z miejsca z piskiem opon.
Takie gwałtowne zetknięcie się tarczy sprzęgła z kołem zamachowym powoduje równie gwałtowny skok temperatury i rozgrzewanie się obu elementów, a ponadto na obu tych elementach występują ogromne obciążenia. Na takim zachowaniu cierpią nie tylko okładziny cierne tarczy sprzęgła, ale również jej sprężyny, a wypadku występowania w aucie koła zamachowego dwumasowego, dochodzi do jego poważnego zużycia lub nawet uszkodzenia.
Objawy ślizgania się sprzęgła
Najłatwiejszym do rozpoznania objawem ślizgania się sprzęgła jest nagły wzrost obrotów silnika bez zwiększania szybkości pojazdu. Przykładowo dociskamy mocno pedał gazu, aby szybko wykonać manewr wyprzedzania, a pomimo wzrostu obrotów silnika, który widać na obrotomierzu i słychać w kabinie, prędkość samochodu nie wzrasta wcale albo wzrasta nieznacznie. Ślizganie się sprzęgła uwidacznia się również podczas ruszania z miejsca, gdy silnik generuje niezbędną moc, a mimo tego koła na to nie reagują. Oprócz tego można zauważyć ślizganie się sprzęgła przy jeździe na biegach wyższych, np. trzecim lub piątym, a do tego występuje ono w chwilach bez wciśniętego pedału sprzęgła, czyli podczas jazdy. Jest to wyraźny sygnał świadczący o awarii sprzęgła, a najprawdopodobniej o zużyciu się tarczy sprzęgła.
Ślizganie się sprzęgła na zimnym silniku
Fakt rozgrzania silnika i układu napędowego nie polepszy pracy sprzęgła, jeżeli występuje jego ślizganie się. Nieważne jest również to, czy pierwsze objawy tego rodzaju awarii pojawią się na zimnym, czy na ciepłym silniku, gdyż w obu wypadkach trzeba natychmiast skonsultować się z mechanikiem samochodowym. Takie symptomy mogą zwiastować znacznie poważniejszą awarię i lepiej jest temu przeciwdziałać. Przy ślizgającym się sprzęgle jest możliwa dość sprawna jazda przez jakiś czas, ale doprowadzi to w końcu do poważniejszych awarii, a nawet do uszkodzenia całego sprzęgła lub koła zamachowego. Przy ślizgającym się sprzęgle wytwarzana jest bardzo wysoka temperatura, a to nie może mieć dobrego wpływu na elementy sprzęgła. Poza tym w końcu samochód albo nie ruszy z miejsca, albo na drodze podczas wyprzedzania nie pozwoli nam bezpiecznie wykonać tego manewru - to zaś może doprowadzić nawet do tragedii.
Wymiana sprzęgła i dalsze ślizganie
Jedynym sposobem na rozwiązanie problemu ślizgającego się sprzęgła jest jego wymiana i nie należy sugerować się tym, że chodzi wyłącznie o zużytą tarczę sprzęgła. Ze względu na wysokie koszty robocizny lepiej jest wymienić za jednym zamachem sprzęgło kompletne, gdyż inne elementy sprzęgła również są już mniej lub bardziej zużyte i w stosunkowo krótkim czasie wystąpi konieczność ponownej wymiany wraz z poniesieniem wysokich kosztów robocizny.
Problem z wysprzęglikiem
Gdy po wymianie sprzęgła albo zużytej tarczy sprzęgła zauważamy, że problem nie zniknął - będzie to oznaczało, że zużyte okładziny cierne nie były jedynym powodem awarii. Okazać się bowiem może, że niedomaga również układ wysprzęglania i to zarówno hydrauliczny (pompa sprzęgła, wysprzęglik lub przewody), jak i tradycyjny, obecnie występujący bardzo rzadko, a więc łapa sprzęgła, linka albo wysprzęglik przy skrzyni biegów. Powodem może być również zatrudnienie kiepskiego fachowca i złe zamontowanie sprzęgła, np. przy montażu sprzęgła z dociskiem samonastawnym, gdy nie użyto do tego celu specjalnego narzędzia. Inna sprawa, że często zdarza się również zamontowanie zestawu danej marki, ale który nie pasuje do danego modelu auta z tym akurat konkretnym silnikiem, dlatego warto robić zakupy w sklepie, gdzie konsultanci podpowiedzą wybór sprzęgła odpowiedniego.
Zaolejenie powierzchni ciernych
Czasami, przy niepoprawnej przeprowadzonej wymianie zestawu sprzęgła może dojść do zaolejenia powierzchni ciernych i wówczas sprzęgło nadal będzie się ślizgać. Najczęściej dzieje się tak wtedy, gdy wymieniamy sprzęgło samodzielnie, pragnąc zaoszczędzić na kosztach robocizny. Nie jest to dobry pomysł, ale jeżeli już podjęliśmy się takiej wymiany, czy to sami, czy z kolegą, który ma jakieś pojęcie o mechanice samochodowej, to nie zapominajmy o dokładnym sprawdzeniu uszczelniacza wału korbowego oraz ewentualnego wysprzęglika centralnego pod kątem możliwych wycieków.
Jeszcze innym powodem ślizgania się sprzęgła, pomimo przeprowadzonej właśnie wymiany na nowy zestaw sprzęgła, może być zużycie koła zamachowego, najczęściej dwumasowego. Dlatego najlepiej jest zatrudnić do wymiany doświadczonego mechanika samochodowego, który sprawdzi dokładnie wszystkie współpracujące ze sobą elementy.
Przy współpracy ze Sklepem Motoryzacyjnym ARGA.
Komentarze